Her yazımızda belirttiğimiz gibi soyut formlarda damla fotoğrafı çekiminin temel öğesi flaşlardır. Bunun nedeni damlanın mili saniyeler içinde oluşan hareketini en doğru anda kameramıza kaydedebilmek için hareketi dondurmak gerektiğidir. Hız flaşları (speedy flash) adı verilen flaş türleri bu iş için en gerekli temel araçlardır.
Damla Fotoğrafçılığı için seçeceğimiz flaşın temel özellikleri ne olmalıdır ?
a-Flaş çakma süresi (flash duration) ayarlanabilmeli ve güç en az 1/128’e kadar düşürülmelebilmelidir. Ve en yüksek dondurma hızı verenler tercih edilmelidir. 1/15000 sn den azı tercih edilmemelidir.
b-Radyo tetikliyecilerle uyumlu olmalıdır.
c-Günümüz fotoğraf makinalarında yer alan flaş kontrol komutları ile uyumlu olmalıdır.
Kaç flaşa İhtiyacım var?
En az 4 flaş iyi sonuç almak için gereklidir. Mümkünse tüm flaşlar aynı marka ve model olmalıdır.
Bu temel gerekleri sağladıktan sonra konumuza gelecek olursak flaşları nasıl kamera, damlayan damla ile koordine edelim ki en iyi sonucu alalım. İşte bu koordine işi için bir tetikleme aracına ihtiyaç vardır. İçinde bir yazılım olan kamerayı, flaşı ve damlanın damlatıldığı selenoid valfleri kontrol ve zamanlamalarını koordine eden bu tetikleme aracının bağlantı şekilleri büyük önem taşır.
Tetikleme araçlarında temel olarak üç kontrol çıkışı (Flaş, Kamera ve Valf) ayarlama menüsü ve çalıştırma düğmesi (Action) bulunur. Günümüzde bu araçlar hem yazlım hemde donanım yönünden giderek geliştirilmekte kullanımı kolay hale getirilmektedir. Tetikleme araçları kendi üzerilerindeki menü ile ayarlanabilecekleri gibi bir bilgisayar arayüzüne bağlanarak da ayarları yapılır ve çalıştırılabilir.
Benim pratikte test ettiğim 4 adet farklı bağlantı tekniğini yukarıdaki resimden inceleyebilirsiniz. Peki ama bu 4 farklı teknik, çekim esnasında nasıl çalışmaktadır. Damla çekimine etkisi ne olmaktadır.Öncelikle bu bağlantı biçimlerindeki temel soruna gelmeden sistemin işleyişine bakmak gerekir.
Basit bir örnek ile bunu anlatalım.
Tetikleyici ayarı ile başlayalım. Önce valfe diyelimki; 50 ms büyüklüğünde bir damla yarat, 100 ms bekle, sonra 60 ms büyüklüğünde bir damla daha yarat, sonra kameraya diyelimki 300 ms sonra deklanşöre bas flaşları patlat ve damla fotoğrafı çekilsin.
İşte buradaki izlenen bu yol esnasında verilen bu sabit değerler pratikte ne kadar gerçekleşiyor? Örneğin kameraya 300 ms sonra deklanşöre bas dediğimizde gerçekte ne oluyor? Şu olmaktadır deklanşöre bas komutu ile harekete geçen kamera bilgisayarı da bir takım komutlar vermektedir. Perdeyi veya aynayı kaldır ışığı geçir , flaşın çalıştırma ünitesine komut ver ve flaşı patlat fotoğrafı çek kapat. Burada Çekim Gecikmesi (shutter lag) denilen olay yaşanmaktadır. Örneğin benim fotoğraf makinamın teknik bilgilerinde bu gecikme 46 ms civarındadır. Ve bu değer makine marka ve modellerine göre değişmektedir. Verilen bu çekim gecikmesi sabitmidir? Pratikte elbette değildir.
Evet görüldüğü gibi yazımsal ve donanımsal veriyolunda işler hep aynı değildir. Peki bunun sonucu damla çekiminde ne olur.
Yanıt basittir. İki damlayı hep sabit bir noktada yakalamak ve fotoğrafını çekmek zorlaşır. Bir karede hah oldu deriz bir sonraki karede damlalar hiç ortada yoktur. Komik ama böyledir…
Ancak elimizde var olan fotoğraf ekipmanları farklı olabilir veya bütçemiz kısıtlı olabilir. İşte bu 4 bağlantı tekniği elimizdeki ekipmanlara göre dizayn edilmiştir. Sırasıyla inceleyelim…
1.Teknik
Selonoid valfi ve kamerayı tetikleyici, flaşı ise kameranın flaş menüsü komutları ile makinanın tepe flaşı çalıştırmaktadır. En önemli sorunu makine tepe flaşından yayılan kızılötesi ışının tüm flaşları görme gerekliliği…Flaş senkrizasyon kısıtlaması ise enstantane hızını 1/200dan fazla vermemize mani olur. Örnek Nikon flaş menüsünden built in flash menüsü seçilir ve CMD (commander) seçilir alt menüye geçilir ve M (manuel modd) seçilir M karşısında _ _ (yanyana iki çizgi) seçilir. Channel 1 seçilir . Flaş weriless moduna ayarlanır channel 1 seçilir. Kameranın kendi tepe flaşı artık tetikleyici görev görür.
2.Teknik
Selonoid valfi ve kamerayı tetikleyici flaşı ise fotoğraf makinası flaş yuvasına taktığımız bağımsız flaşımız çalıştırır. Bu teknikte damla çekiminde kullanabileceğimiz 1 flaşı diğer flaşları tetikleyip çalıştırmak için kullanıyoruz. Ancak kızılötesine göre flaşları daha verimli tetikler. Damla çekimleri daha stabil olur.
3.Teknik
Selonoid valfi ve kamerayı tetikleyici flaşı ise fotoğraf makinası flaş yuvasına takılı radyo sinyalli verici tetikler .Flaşların her birinin altında ayrıca bu verici ile uyumlu radyo alıcısı vardır. Elbette bütçeye ilave yük getirir. Radyo sinyali ile çalışan tetikleyiciler oldukça geniş bir mesafede engel tanımadan çalışabilirler. Flaşları konumlandırmamız kolaylaşır. Çekim gecikmesi azalır.
4. Teknik
Selenoid valf ve flaşları tetikleyici, kamera ise normal deklanşör ile çalıştırılır. Tetikleyicinin flaş çıkışına radyo sinyal tetikleyicinin vericisi, flaşlara ise alıcısı takılır. Fotoğraf makinası enstantanesi 1/3 veya 1/6 gibi uzun sürelere ayarlanır. Önce elle kamera deklanşörü sonra valfleri ve flaşları tetiklemek için tetikleyici çalıştırılır. Çekim ortamının aydınlık olmamasında yarar vardır. Damla hareketi çok stabilize biçimde yakalanır ve küçük ayarlarla damla formunda değişiklik uygulanması kolaylaşır. Ben çekimlerimde bu tekniği kullanıyorum.